- Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yayınlanan “Atık Yönetimi Yönetmeliği”nde yer alan EK-IV listesindeki kodlara bakılır.
Atık Kodları Listesine Ulaşmak İçin Lütfen Tıklayın
- Her bir kod: Bir atığa karşılık gelecek şekilde 6 (altı) haneden oluşur. (örn:150110)
- A işareti ile gösterilmiş atıklar tehlikeli atık sınıfına girerken, listede M ile gösterilmiş atıklar yapılan analiz neticesinde eşik konsantrasyonu üzerinde bir değere sahipse tehlikeli atık sınıfına girer.
- A ve M ile harfi gösterilmeyen atıklar tehlikesiz atık sınıfına girer.
Atık kodları listesine. Atık Yönetimi Yönetmenliği EK-IV listesinden ulaşılabilmektedir.
Listeye ulaşma için lütfen tıklayınız…
www.mevzuat.gov.tr/Metin.Aspx?MevzuatKod=7.5.20644&MevzuatIliski=0&sourceXmlSearch=atık
ATIK LİSTESİNDE BİR ATIĞA KARŞILIK GELEN ATIK KODUNUN BELİRLENMESİ İÇİN AŞAĞIDA BELİRTİLEN AŞAMALAR TAKİP EDİLİR;
1. Aşama 01’den 12’ye ya da 17’den 20’ye kadar olan bölümlerde atığın kaynağı ve bu atığa uygun altı kodu belirlenir.
2. Aşama Atığın kodunun belirlenmesi için 01’den 12’ye ya da 17’den 20’ye kadar olan bölümlerde uygun bir kod bulunamazsa 13., 14. ve 15. bölümler incelenir.
3. Aşama Üstteki bölümlerde de uygun bir atık kodu bulunamazsa 16. bölüme göre değerlendirilir.
4. Aşama Eğer atık 16. bölüme de uygulanamıyorsa atık listesindeki ana faaliyet kodlarına uygun olan ve “99-başka türlü tanımlanamayan atıklar ile biten uygun atık kodu Bakanlığın onayı ile kullanılır.
Atık Yönetimi Yönetmeliği’ne göre atığın muhtemel tehlikeli atık (M) veya muhtemel tehlikesiz atık belirlenmesi için aynı yönetmeliğin Ek-3/B’sine bakılır.
Ek-3/B’de belirtilen konsantrasyon değerinin üzerinde olması durumunda (M) ile işaretli atık kodu kullanılır. Atığın Ek-3/B’de yer alan konsantrasyon değerinin altında olması halinde ise ilgili bölümdeki uygun tehlikesiz atık kodu kullanılır. İlgili atığın tehlikelilik analizi sadece TÜBİTAK MAM tarafından yapılmaktadır. TÜBİTAK MAM başvuru dilekçesi ve numune bilgilendirme formuna websitemizin dökümanlar bölümünden erişebilirsiniz.
Atık Yönetimi Yönetmenliği Ek-3/A’ da tarif edildiği gibi H1’ den H14' e kadar patlayıcı, oksitleyici, tutuşucu, tahriş edici, toksik, konserojen, korozif enfeksiyon yapıcı ve mutajenik vb. özellikler gösteren atıklar tehlikeli atık olarak değerlendirilmektedir.
Tehlikeli olduğu bilinen bazı atıklar: boya, vernik, yapıştırıcı, kozmetik atıkları, laboratuvar kimyasalları, kullanım süresi geçmiş ilaçlar.
İstanbul ve yakınındaki pek çok hastaneden tehlikeli atık alımı yapmaktayız. Hastanelerden kaynaklı farklı atık türleri için atıkların nasıl ambalajlanacağını gösteren rehber broşürü için tıklayınız.
a) Atık yağların toplanması, taşınması, geri kazanım ve nihai bertarafı “Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği” ne göre yapılır.
b) Kullanılan yağ türünün sınıflandırılabilmesi için atık yağ kategori analizleri atık üreticisi tarafından Bakanlıkça yetki verilen laboratuvarlarda yaptırılır. Belirlenen kategoriye göre atık yağ, bertaraf ve/ veya geri kazanım tesislerine gönderilir. Atık yağların geri kazanım veya nihai bertarafı Bakanlıktan lisans almış özel tesisler tarafından yapılmaktadır. Bu tesislere Bakanlığın http://izinlisans.cevre.gov.tr/Sorgular/YazilimNetIzinLisansSorgula.aspx linkinden ulaşılabilir.
c) Atık yağların taşınması “Tehlikeli Maddelerin Karayoluyla Taşınması Hakkında Yönetmelik” hükümlerine göre yürütülür.
a) Atık pil ve akümülatörlerin toplanması, taşınması, geri kazanım ve nihai bertarafı “Atık Pil ve Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliği” ne göre yapılır.
b) Atık pillerin kaynağında ayrı toplanması konusunda Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yetkilendirilen ve Türkiye’de atık pil konusunda tek yetkili kuruluş olan Taşınabilir Pil Üreticileri ve İthalatçıları Derneği (TAP) 2004 yılından beri atık pil toplama çalışmalarını yürütmektedir. Size en yakın eczane, zincir market, araç muayene istasyonu, teknoloji marketi ve belediye binalarında bulunan pil toplama kutularına pilleri ulaştırabilirsiniz. 50 Kg’yi geçmeyen pillerinizi anlaşmalı kargolar aracılığı ile ücret ödemeden TAP Derneği’ne gönderebilirsiniz.
a)Elektronik atıkların toplanması, taşınması, geri kazanım ve nihai bertarafı "Atık Elektrikli ve Elektronik Eşyaların Kontrolü Yönetmeliği" ne göre yapılır.
b)Atık olan elektrikli ve elektronik eşyaların geri kazanım işlemleri Bakanlıktan lisans almış özel tesisler tarafından yapılmaktadır. Bu tesislere Bakanlığın; https://eizin.cevre.gov.tr/Rapor/BelgeArama.aspx linkinden ulaşılabilir.
- Temizlik malzemeleri
- Asitler ve Bazlar
- Deterjanlar (Bulaşıklar ve Çamaşırlar için)
- Boyalar
- Kişisel Bakım Ürünleri
- Kozmetik Ürünleri (Ojeler, Oje çıkarıcılar, Saç boyaları, Saç jölesi, Saç spreyi)
- Tarım ilaçları
- Böcek ilaçları
- Florasanlar
- Oda spreyleri
- Kullanılmayan tarihi geçmiş ilaçlar
- Daha az kimyasal içerikli ürünler ya da alternatif ürünler kullanılabilir.
- İhtiyaç kadar satın alınmalıdır.
- Tehlikeli ürünlerin etiket bilgileri okunmalı ve en az kimyasal içerenler tercih edilmelidir.
- Ürünün üzerinde tehlikelilik işaretleri ve bilgisi yoksa tehlikesiz olduğu düşünülmektedir.
- Tamamı tüketilmiyorsa ihtiyacı olan birine verilmelidir.
EVSEL TEHLİKELİ ATIKLARIN GÜVENLİ BİR ŞEKİLDE BERTARAF TESİSLERİNE ULAŞMASI İÇİN NELER YAPILMALIDIR?
•Ürünler kendi orijinal ambalajlarında etiket bilgileri görünür şekilde saklanmalıdır.
•Ürünlerin üzerinde etiket bilgileri yoksa ve ürün hakkında bilginiz varsa elinizle ürünün adı, tehlikelilik özellikleri vs. bilgiler yazılarak yetkililere teslim edilmelidir.
•Tehlikeli atıklar birbirine karıştırılmamalıdır. Tehlikeli atığın ambalajından sızmadığından emin olunmalıdır.
•Sızıntı vs. görülmesi halinde atığın orijinal ambalajıyla beraber ikinci sızdırmaz bir ambalaja alınması gerekir.
•Tehlikeli atıklar yetkililere teslim edilinceye kadar çocuklardan,
•Evcil hayvanlardan ve yiyeceklerden uzak bir ortamda saklanmalıdır.
Ürünler kullanım koşullarına ve etiket bilgilerine uygun olarak kullanılmalıdır. Gerekli durumlarda koruyucu eldiven, maske, koruyucu gözlük ve elbise kullanılmalıdır.
Tehlikeli atığın ambalajından sızmadığından emin olunmalıdır. Sızıntı vs. görülmesi halinde atığın orijinal ambalajı ile beraber ikinci sızdırmaz bir ambalaja alınması gerekir.
Tehlikeli atıklar yetkililere teslim edilinceye kadar insanlardan, evcil hayvanlardan ve yiyeceklerden uzak bir ortamda saklanmalıdır.
Kimyasal maddelerin kullanımı ve depolanması sırasında risklerini ortadan kaldırmaya yönelik hazırlanan ve diğer bilgileri içeren dökümanları Malzeme Güvenlik Bilgi Formu (MSDS) dikkatlice okunmalı ve gerekli talimatlar yerine getirilmelidir.
Atık üreticileri; atıklarının biriktirilmesi, geçici depolanması, nakliyesi ile bertaraf tesisine ulaşana kadar olan tüm süreçlerden sorumludur. Atık üreticisinin sorumlulukları Atık Yönetimi Yönetmeliği Madde 9’da aşağıdaki şekilde tanımlanmıştır:
1.Atık üretimini en az düzeye indirecek şekilde gerekli tedbirleri almakla,
2.Atıklarını ayrı toplamak ve geçici depolamakla,
3.Ürettiği atıklara ve atıkların önlenmesi ile azaltılmasına yönelik olarak hazırlamakla yükümlü olduğu atık yönetim planını hazırlayarak il müdürlüğüne sunmakla ve onay almakla,
4.Ürettiği atıklar için Bakanlıkça belirlenen esaslar doğrultusunda kayıt tutmak ve uygun ambalajlama ve etiketleme yapmakla,
5.Bu Yönetmeliğin ek-4’ünde (M) işareti ile tanımlanan ve ek-3/B’de belirtilen özellikleri içermediği iddia edilen atıkların Bakanlıkça yetkilendirilmiş laboratuvarlarca yapılan analizlerle tehlikesiz olduğunu belgelemekle,
6.Bu Yönetmelik hükümlerine uygun olarak izin alınması zorunlu olan geçici depolama alanları için il müdürlüğünden izin almakla,
7.Atıklarını bu Yönetmelik hükümleri ve Bakanlıkça belirlenen esaslara uygun olarak izin/çevre lisansı almış atık işleme tesislerine göndermekle,
8.Atık beyan formunu bir önceki yıla ait bilgileri içerecek şekilde her yıl Ocak ayı itibariyle başlamak üzere en geç Mart ayı sonuna kadar Bakanlıkça hazırlanan çevrimiçi uygulamalar kullanarak doldurmak, onaylamak, çıktısını almak ve beş yıl boyunca bir nüshasını saklamakla, askeri birlik ve kurumlar ise yazılı olarak belirtilen sürede Millî Savunma Bakanlığı ve Genelkurmay Başkanlığınca Bakanlığa göndermek ve beş yıl boyunca bir nüshasını saklamakla,
9.UATF kullanımı zorunlu olan atıklar için UATF kullanarak atık işleme tesislerine göndermekle ve ilgili iş ve işlemlere uymakla,
10.Kaza sonucu veya kasti olarak atıkların dökülmesi ve benzeri olaylar vuku bulduğunda 24 saat içerisinde il müdürlüğünü bilgilendirmek ve kaza tarihi, kaza yeri, atığın türü ve miktarı, kaza sebebi, atık işleme türü ve kaza yerinin rehabilitasyonuna ilişkin bilgileri içeren raporu il müdürlüğüne en geç 30 takvim günü içinde sunmakla,
11.Atığın niteliğinin belirlenmesi, toplanması, taşınması ve işlenmesi için yapılan harcamaları karşılamakla yükümlüdür.
Tehlikeli atıkların geçici depolanması Atık Yönetimi Yönetmeliği Madde 13’e uygun olarak gerçekleştirilir.
Atıklar üretildikleri yerde türlerine göre belirlenmiş kriterlere uygun şekilde geçici depolanır.
Özelliğine göre sınıflandırılarak geçici depolanan atığın üzerinde tehlikeli ya da tehlikesiz atık ibaresi, atık kodu, depolanan atık miktarı ve depolama tarihi bulunur.
Atıklar birbirleriyle reaksiyona girmeyecek şekilde geçici depolanır.
Atıkların geçici depolanması işlemi atığın üretildiği tesis/kuruluş sınırları içinde yapılır.
Geçici depolama alanları için il müdürlüğünden geçici depolama izni alınır. Geçici depolama alanında değişiklik olması halinde geçici depolama izni yenilenir.
Belediye atığı, ambalaj atığı ve tıbbi atık geçici depolama alanı/konteynerleri geçici depolama izninden muaftır.
Geçici depolama alanlarına ilişkin esaslar Bakanlıkça belirlenir.
Kontamine Atıklar: Sevk edilecek atığın miktarına bağlı olarak, palet üzerinde olmak koşuluyla naylon torbalarda, 200 lt’lik standart varillerde üzerleri kapatılmak suretiyle gönderilebilir.
Boya / Fosfat Çamuru: Maksimum 25 kg. olacak şekilde naylon torba veya çuvallara(sızdırmaz) doldurularak palet üzerine yerleştirilmek kaydıyla varil, bigbag torba (sızdırmaz) veya katı atık konteyneri içerisinde sevk edilmelidir. Konteyner; hacimce minimum 1 m3, ağırlıkça maksimum 1,5 ton kapasiteli olmalı ve forklift ile taşıma ve boşaltma işlemlerinin yapılmasına elverişli olmalıdır.
Yanabilir Sıvı, Sulu Sıvı, Özel Sıvı: Bu tip sıvı atıklar maksimum %90 dolulukta olmak üzere 200 litrelik tıkaç kapaklı saç varillerde (kapakları kapalı) paletlenerek veya hacimce minimum 1 m3, ağırlıkça maksimum 1,5 tonluk konteynerler ile gönderilmelidir. (Örnek: 1 tonluk IBC tanklar) Ayrıca söz konusu konteynerler forklift ile boşaltma ve taşımaya uygun olmalıdır.
Laboratuvar Kimyasalları ve Fıçı ile Yakılacak Atıklar: Dolu ağırlığı maksimum 30 kg. olacak şekilde kapaklı ve kesin sızdırmaz plastik veya atığın özelliğine göre kraft fıçılarda, palet üzerinde streç bantlarla sabitlenerek gönderilmelidir. Fıçıların ağızları kapalı ve maksimum atık doldurma kapasitesi, toplam hacminin %90’ı olmalıdır. Aynı fıçı içerisine birbirleriyle reaksiyona girecek atıklar konulmamalıdır.
Flüoresan Lamba: Atıklar mümkünse kendi orijinal kutusunda değilse başka bir karton kutu için de kırılmadan teslim edilmelidir.
Pil: Sağlam ve sızdırmaz plastik fıçılarda gönderilmelidir. Fıçılar palet üzerine sabitlenmelidir.
Paletleme: Varil, fıçı veya bigbag’lerdeki atıklar, paletlerin üzerine konmalı yatay ve dikey bantlar ile bağlanarak güvenli biçimde taşınması sağlanmalıdır. Variller araca palet üzerinde tek sıra olacak şekilde yüklenmeli, iki sıra yüklenmesi halinde iki varil arasına palet yerleştirilmelidir.
Etiketleme: Her atık ambalajı, içindeki atık ile ilgili tüm bilgileri içeren atık etiketi ve Tehlikeli Kimyasallar Yönetmeliği Ek-4’de belirtilen tehlikeli atık işaretleri ile etiketlenmelidir. Atık etiketi üzerindeki atık tanımı ile Ulusal Atık Taşıma Formu üzerindeki atık tanımı aynı olmalıdır. Belli bir standart etiket oluşturulmamıştır. Atık üreticileri kendi etiketlerini oluşturabilmektedir.
Taşıma işlemi ve bedeli atık üreticisine ait olup, Atık Yönetimi Yönetmeliği’ne göre tehlikeli atık sınıfına giren atıklar, yönetmeliğin 9.maddesi doğrultusunda tehlikeli atık taşıma lisansı olan araçlarla sevk edilmek zorundadır.
Tehlikeli Maddelerin Karayoluyla Taşınması Hakkında Yönetmelik Madde 7’ye göre tehlikeli madde taşıyan araçlarda bulundurulması gerekli olan belgeler aşağıdaki gibidir:
1.Taşıtlar için geçerli ADR/Taşıt Uygunluk Belgesi,
2.Taşıma evrakı
3.Taşımacı tarafından sürücüye verilmek üzere hazırlanan yazılı talimat
4. Araçta görevli her personel için resimli kimlik belgesi (nüfus cüzdanı, sürücü belgesi veya pasaport)
5. Tehlikeli Madde Taşımacılığı Sürücü Eğitim Sertifikası (SRC5)
Tek seferde 50 Kg altında taşınacak olan atıklar için lisanslı araçla nakliyesi zorunlu olmamakla birlikte https://ecbs.cevre.gov.tr/KullaniciIslemleri/Giris adresindeki Çevre ve Şehircilik Bakanlığı MoTAT sistemi üzerinden başvuru yapılması gereklidir.
Lisanlı araçlar tehlikeli atıkların taşınması için sızdırmazlık gibi özel önlemler alınmış ve Bakanlıktan lisanslanmış araçlardır.
Yönetmeliğe göre tehlikeli atıkların lisanslı araçla nakliyesi zorunludur. Normal nakliye araçlarıyla tehlikeli atık taşınmasına izin verilmemektedir.
Çevre Mevzuatı gereği tehlikeli ve tehlikesiz atık üreticileri atık beyan formunu her yıl bir önceki yılın bildirimini içerecek şekilde en geç Mart ayı sonuna kadar Bakanlıkça hazırlanan web tabanlı programı kullanarak doldurmak, onaylamak ve çıktısını almak ve beş yıl boyunca bir nüshasını saklamakla yükümlüdür. Bahsedilen beyan formlarının doldurulması için hazırlanan web tabanlı programa https://ecbs.cevre.gov.tr adresinden ulaşılabilmektedir. Entegre çevre bilgi sisteminde yer alan Atık Yönetim Uygulaması (TABS bileşeni) her yıl Ocak - Mart ayları arasında atık üreticilerinin beyan girişine açılmakta ve 31 Mart itibarıyla beyan girişine kapatılmaktadır.
Atık üreticilerinin, yukarıda bahsedilen yükümlülüklerini yerine getirmeleri için öncelikle Bakanlığımızın Entegre Çevre Bilgi Sistemi’ne kayıt olmaları gerekmektedir. Üreticiler, e-devlet şifresi ile https://ecbs.cevre.gov.tr adresinden Entegre Çevre Bilgi Sistemi’ne giriş yaparak Atık Yönetim Uygulaması altında yer alan beyan formlarını (TABS) doldurup onaylayarak çıktı alabileceklerdir.
TABS ile ilgili Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın veri.degerlendirme@csb.gov.tr e-posta adresi ile (0312) 410 14 23 numaralı telefonundan bilgi alınabilir.
Atık Yönetimi Yönetmeliği’nin EK-IV’ ünde (A) ve (M) işareti ile gösterilmemiş atıklar tehlikesiz olarak sınıflandırılmıştır. Endüstrilerden kaynaklanan tehlikesiz atıklar için çeşitli bertaraf yöntemleri vardır. Fakat “Bazı Tehlikesiz Atıkların Geri Kazanımı Tebliği” Madde 5’te “Tehlikesiz atıkların, ekonomiye katkı sağlamak ve nihaî bertarafa gidecek atık miktarının azaltılması amacıyla geri kazanılması esastır. Ancak, geri kazanımı mümkün olmayan atıklar bertaraf edilir.” hükümleri bulunmaktadır. Bu bağlamda tehlikesiz atıkların, RDF tesislerine, geri kazanım tesislerine veya yakma tesislerine gönderilmesi önceliklidir. Ancak, herhangi bir geri kazanım yöntemine uygun olmayan atıklar 2.Sınıf Düzenli Depolama sahalarında bertaraf edilmektedir. Tehlikesiz endüstriyel atıklar 2.Sınıf düzenli depolama ile bertaraf edilecekse, aynı yönetmeliğin EK-IV’ ünde 20 kod başlığı altındaki atık türleri hariç olmakla birlikte “Atıkların Düzenli Depolanmasına Dair Yönetmeliğin” Ek-2’ sinde belirtilen sınır değerleri sağlaması zorunludur. Bu atıkların bertarafı için İstanbul Büyükşehir Belediyesi, Atık Yönetimi Müdürlüğü’ne başvurulması gerekmektedir.
Sözleşme imzalamak isteyen müşterilerimiz verdiğimiz fiyat teklifini kabul etmelidirler. Teklifimizi kabul eden müşterilerimiz sözleşme taleplerini tehlikeliatik@istac.com.tr adresine mail atarak veya 444 8 500 no’lu irtibat numaramızı arayarak iletebilirler. Talebinize istinaden en kısa sürede irtibata geçilerek sözleşme koşulları tarafınıza iletilecektir.
Atık analizleri, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın yetki vermiş olduğu laboratuvarlarda yaptırılmalıdır. Atıktan alınacak numunenin, bakanlıktan numune alma sertifikası almış laboratuvar personeli tarafından alınması gerekmektedir. Aksi halde analiz bakanlık ile olan yazışmalarda kullanılamamaktadır. Atık analizleri İSTAÇ A.Ş. nin 2007 yılında faaliyete geçen Çevre Laboratuvarında yapılabilmektedir. Deneylerinde uluslararası geçerli yöntemleri uygulayarak 2008 yılında Laboratuvar Kalite Yönetim Sistemini TS EN ISO/IEC 17025 standardına göre revize ederek uygulamaya koymuş ve 04.03.2010 tarihi itibari ile TÜRKAK tarafından akredite edilmiştir. Bununla birlikte İSTAÇ Çevre Laboratuvarı, Çevre ve Şehircilik Bakanlığından da yetki almıştır. Laboratuvar analizi başvuru formunu www.istac.com.tr/tr/hizmetlerimiz/endustriyel-atik-yonetimi adresinden temin edebilirsiniz.
İstanbul’da Tıbbi atıkların yönetimi İSTAÇ A.Ş. Tıbbi Atık Toplama Şefliği tarafından yapılmaktadır. Gerekli bilgiyi aşağıdaki telefondan edinebilirsiniz.
Telefon: 0 212 581 02 97